نظریه رشد و تحول شناختی پیاژه و کاربرد آن در برنامه درسی پیش از دبستان

ژان پیاژه دانشمند سویسی یکی از بزرگترین نظریه پردازان در حوزه رشد و تحول کودک است. پیاژه معتقد است یادگیری نتیجه تعامل کودک با محیط است. از نظر پیاژه کودکان

نیاز فیزیولوژیک: در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو مهم ترین و آشکارترین نیاز کودک، نیازهای فیزیولوژیکی یا جسمی است که شامل نیاز به آب، غذا، خواب، حرارت مناسب و غیره است. تغذیه کودکان در مراکز پیش از دبستان باید یکی بخش های مهم برنامه روزانه، به خصوص برای کودکان صفر تا سه سال باشد. فعالیت هایی که مبتنی بر موضوعاتی (تم هایی) چون گرما، سرما، و غذا است، خود بستری برای تحقق نیازهای فیزیلوژیک کودکان است. در واقع در برنامه درسی کودکان نوباوه و نوپا، آموزش و مراقبت باید با یکدیگر تلفیق شوند. همچنین در برنامه درسی باید پیشنهاداتی برای والدین و مربیان درباره تغذیه، بهداشت و سلامت کودکان ارائه شود. نیاز به امنیت: دسته دیگری از نیازهای اساسی کودک نیاز به امنیت یا ایمنی است که شامل نیاز به داشتن محیطی امن و به دور از تهدید است. در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو ، بعد از ارضای نیازهای جسمانی، نیازهای مربوط به احساس امنیت، عدم نگرانی خاطر و محیطی ایمن و به دور از تهدید و خطر جای نیازهای قبلی را می گیرند. کودکان باید در محیطی که در آن در حال یادگیری هستند، احساس آرامش کنند و از عوامل تهدید آمیز به دور باشند تا بتوانند به کشف و یادگیری بپردازند. طبق نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو مربی در برنامه درسی باید محیطی را فراهم سازد که در آن کودکان بدون هرگونه ترس و وحشت از مربی یا دیگر کودکان، به راحتی سوال بپرسند، پاسخ دهند و ایده های خود را مطرح سازنند. در برنامه درسی باید از خطاها و اشتباهات کودکان به عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده شود. یکی از عوامل مهم شکل گیری احساس ایمنی و امنیت کودکان در مهد و یا دیگر محیط های یادگیری، طراحی فعالیت های یادگیری منظم و قابل پیش بینی است (بورلسون و تورون ، 2015). در برنامه درسی اوان کودکی باید علاوه بر اینکه فعالیت های کودکان از یک نظم مشخص (و البته دارای انعطاف) پیروی می کند و ترتیب فعالیت های برای کودکان کاملاً روشن و قابل پیش بینی است، نقش مربی نیز به طور روشن و دقیق در برنامه درسی تعریف شود تا بتواند در زمان های ضروری رویه ها و قوانین کلی را به کودکان آموزش دهد یا به آنها در انجام فعالیت ها کمک کنند، چرا که در برنامه درسی اوان کودکی اکتشاف کودکان در محیط باید یک اکتشاف هدایت شده توسط مربی باشد. علاوه بر موارد اشاره شده که مربوط به امنیت عاطفی کودکان است، در برنامه درسی اوان کودکی باید مراقب بود تا ایمنی و امنیت فیزیولوژیک کودکان بواسطه صدمات و آسیب های فیزیکی و جسمی ناشی از انجام فعالیت ها به خطر نیفتد نیاز به عشق و تعلق: منظور از نیاز به عشق و تعلق در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو ، نیاز کودک به ایجاد روابط متقابل با دیگران و مورد محبت واقع شدن است. حتی رفتارهای غیر اجتماعی و مخلّی که از سوی کودکان سر می زند، می تواند نشانه ای از نیاز کودک به برقراری یک ارتباط گرم و عاطفی باشد. بر این اساس باید در خصوص ارتباط و مدیریت رفتار کودک، به خصوص کودکان با نیازهای خاص، از دانش کافی برخوردار باشد. از طرفی، با توجه به نقش خانواده به خصوص مادران در ارضای نیاز کودکان به ایجاد ارتباط، محبت کردن و مورد محبت واقع شدن، باید برنامه ها و فعالیت هایی برای مشارکت والدین تعریف شود. همچنین توجه و پرورش مهارت های اجتماعی و ارتباطی کودکان خود می تواند منجر به تحقق بخشیدن نیاز کودک به عشق و تعلق گردد. نیاز به عزت نفس یا حرمت خود: در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو ، پس از آنکه نیازهای سطح سوم کودک ارضا شدند، نوبت به نیازهای مربوط به به عزت نفس یا احترام به خود یعنی نیاز به قدرشناسی خود و مورد قدرشناسی از طرف دیگران واقع شدن، می رسد. منظور از این نیازها آن است که کودک احتیاج دارد تا در خانه و مهد مورد احترام و قدردانی دیگران واقع شود و خود نیز تصور مثبتی از خود داشته باشد. طبق نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو در برنامه درسی اوان کودکی، مربی باید از هر فرصتی استفاده کند تا رفتارهای مثبت کودک را تشویق و تقویت کند، بازخوردهای فردی و مثبت ارائه دهد، اشتباهات و شکست کودک را بپذیرد و با مقایسه کردن کودک با خودش، پیشرفت او را تحسین کند. از طرفی، فعالیت های یادگیری برنامه درسی باید چه در طراحی و چه در اجرا متناسب با سطح توانایی ها و نیازهای کودک باشد. این امر در نهایت منجر می شود کودکان موفقیت بیشتری را تجربه کنند؛ عاملی که در رشد و تقویت عزت نفس کودکان بسیار مهم است.نیاز فیزیولوژیک: در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو مهم ترین و آشکارترین نیاز کودک، نیازهای فیزیولوژیکی یا جسمی است که شامل نیاز به آب، غذا، خواب، حرارت مناسب و غیره است. تغذیه کودکان در مراکز پیش از دبستان باید یکی بخش های مهم برنامه روزانه، به خصوص برای کودکان صفر تا سه سال باشد. فعالیت هایی که مبتنی بر موضوعاتی (تم هایی) چون گرما، سرما، و غذا است، خود بستری برای تحقق نیازهای فیزیلوژیک کودکان است. در واقع در برنامه درسی کودکان نوباوه و نوپا، آموزش و مراقبت باید با یکدیگر تلفیق شوند. همچنین در برنامه درسی باید پیشنهاداتی برای والدین و مربیان درباره تغذیه، بهداشت و سلامت کودکان ارائه شود. نیاز به امنیت: دسته دیگری از نیازهای اساسی کودک نیاز به امنیت یا ایمنی است که شامل نیاز به داشتن محیطی امن و به دور از تهدید است. در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو ، بعد از ارضای نیازهای جسمانی، نیازهای مربوط به احساس امنیت، عدم نگرانی خاطر و محیطی ایمن و به دور از تهدید و خطر جای نیازهای قبلی را می گیرند. کودکان باید در محیطی که در آن در حال یادگیری هستند، احساس آرامش کنند و از عوامل تهدید آمیز به دور باشند تا بتوانند به کشف و یادگیری بپردازند. طبق نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو مربی در برنامه درسی باید محیطی را فراهم سازد که در آن کودکان بدون هرگونه ترس و وحشت از مربی یا دیگر کودکان، به راحتی سوال بپرسند، پاسخ دهند و ایده های خود را مطرح سازنند. در برنامه درسی باید از خطاها و اشتباهات کودکان به عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده شود. یکی از عوامل مهم شکل گیری احساس ایمنی و امنیت کودکان در مهد و یا دیگر محیط های یادگیری، طراحی فعالیت های یادگیری منظم و قابل پیش بینی است (بورلسون و تورون ، 2015). در برنامه درسی اوان کودکی باید علاوه بر اینکه فعالیت های کودکان از یک نظم مشخص (و البته دارای انعطاف) پیروی می کند و ترتیب فعالیت های برای کودکان کاملاً روشن و قابل پیش بینی است، نقش مربی نیز به طور روشن و دقیق در برنامه درسی تعریف شود تا بتواند در زمان های ضروری رویه ها و قوانین کلی را به کودکان آموزش دهد یا به آنها در انجام فعالیت ها کمک کنند، چرا که در برنامه درسی اوان کودکی اکتشاف کودکان در محیط باید یک اکتشاف هدایت شده توسط مربی باشد. علاوه بر موارد اشاره شده که مربوط به امنیت عاطفی کودکان است، در برنامه درسی اوان کودکی باید مراقب بود تا ایمنی و امنیت فیزیولوژیک کودکان بواسطه صدمات و آسیب های فیزیکی و جسمی ناشی از انجام فعالیت ها به خطر نیفتد نیاز به عشق و تعلق: منظور از نیاز به عشق و تعلق در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو ، نیاز کودک به ایجاد روابط متقابل با دیگران و مورد محبت واقع شدن است. حتی رفتارهای غیر اجتماعی و مخلّی که از سوی کودکان سر می زند، می تواند نشانه ای از نیاز کودک به برقراری یک ارتباط گرم و عاطفی باشد. بر این اساس باید در خصوص ارتباط و مدیریت رفتار کودک، به خصوص کودکان با نیازهای خاص، از دانش کافی برخوردار باشد. از طرفی، با توجه به نقش خانواده به خصوص مادران در ارضای نیاز کودکان به ایجاد ارتباط، محبت کردن و مورد محبت واقع شدن، باید برنامه ها و فعالیت هایی برای مشارکت والدین تعریف شود. همچنین توجه و پرورش مهارت های اجتماعی و ارتباطی کودکان خود می تواند منجر به تحقق بخشیدن نیاز کودک به عشق و تعلق گردد. نیاز به عزت نفس یا حرمت خود: در نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو ، پس از آنکه نیازهای سطح سوم کودک ارضا شدند، نوبت به نیازهای مربوط به به عزت نفس یا احترام به خود یعنی نیاز به قدرشناسی خود و مورد قدرشناسی از طرف دیگران واقع شدن، می رسد. منظور از این نیازها آن است که کودک احتیاج دارد تا در خانه و مهد مورد احترام و قدردانی دیگران واقع شود و خود نیز تصور مثبتی از خود داشته باشد. طبق نظریه سلسه مراتب نیازهای مازلو در برنامه درسی اوان کودکی، مربی باید از هر فرصتی استفاده کند تا رفتارهای مثبت کودک را تشویق و تقویت کند، بازخوردهای فردی و مثبت ارائه دهد، اشتباهات و شکست کودک را بپذیرد و با مقایسه کردن کودک با خودش، پیشرفت او را تحسین کند. از طرفی، فعالیت های یادگیری برنامه درسی باید چه در طراحی و چه در اجرا متناسب با سطح توانایی ها و نیازهای کودک باشد. این امر در نهایت منجر می شود کودکان موفقیت بیشتری را تجربه کنند؛ عاملی که در رشد و تقویت عزت نفس کودکان بسیار مهم است.

نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو و کاربرد آن در برنامه درسی اوان کودکی

در این مقاله ضمن توضیح هر یک از نیازهای اساسی کودکان، به تلویحات و کاربرد نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو در برنامه درسی اوان کودکی نیز اشاره می شود

رجیو امیلیا (مالاگازی) و مونته سوری: مهمترین تفاوت ها و تشابهات

در این مقاله دیدگاه مونته سوری و مالاگازی درباره رشد و تحول کودک؛ فعالیت های یادگیری و شیوه سازماندهی آن؛ تفاوت های فردی کودکان؛ برنامه درسی؛ جایگاه بازی؛ محیط یادگیری؛ نقش مربی؛ سنجش و ارزشیابی، مورد مقایسه قرار خواهند گرفت.

روش های آموزش در پیش از دبستان: از کودک محوری تا معلم محوری

روش های آموزش در پیش از دبستان و مهد کودک بسیار متعدد و متنوع هستند که ما در مقاله “روش های تدریس (یاددهی-یادگیری در پیش از دبستان” به بیشتر این روش های تدریس اشاره کردیم. اما از یک منظر می توان روش های آموزش در پیش از دبستان را در دو دسته کلی قرار داد:

آموزش ریاضی در پیش دبستان شامل ۵ موضوع اصلی است: راهنمای مربیان

مهمترین مفاهیم آموزش ریاضی به کودکان و اینکه هر یک آنها به چه شکل و در چه زمانی در کودکان شکل می گیرند، را به طور کامل توضیح دادیم. در این مقاله قصد داریم تا شما را با پنج مفهوم یا موضوعی که در آموزش ریاضی در پیش دبستان باید به آنها پرداخته شود، آشنا کنیم

کارپوشه: روش سنجش کودکان در مهد کودک با کارپوشه

در مقاله آشنایی با روش های سنجش کودکان در پیش از دبستان ضمن معرفی اهداف سنجش کودکان، به طور خلاصه چهار روش سنجش کودکان یعنی کارپوشه ، فهرست وارسی (چک لیست)، مقیاس درجه بندی و واقعه نگاری، به طور خلاصه تعریف و معرفی شدند. روش سنجش کودکان یکی از مهمترین بخش های برنامه های آموزشی […]

مطالعات اجتماعی در پیش دبستان شامل چه چیزهایی است؟

مطالعات اجتماعی ، آموزش درباره مردم است؛ مردم امروز چگونه زندگی می کنند و در گذشته چگونه زندگی می کردند، چگونه کار می کنند، چکونه با یکدیگر مدارا و مشکلاتشان را حل می کنند و چگونه از طریق اطرافیانشان شکل می گیرند و شکل

مهارت های فرایندی و نشانه های آن در کودکان پیش از دبستان

کودکان هنگامی که روی آموزش مفاهیم در هریک از موضوعات (مانند ریاضی، علوم، مطالعات اجتماعی و غیره) کار می کنند، باید مهارت های فرایندی را به کار گیرند. در ادامه به معرفی هر یک از مهارت های فرایندی که کودکان باید در دوره پیش دبستان آنها را کسب کنند، می پردازیم و شاخص ها (یا رفتارهایی) که نشان می دهد کودک پیش دبستانی این مهارت های فرایندی را فرا گرفته است را نیز بیان خواهیم کرد.

رجیو امیلیا: آشنایی با تاریخچه و ویژگی های مهم مدارس رجیو امیلیا

در مقاله رویکردهای برنامه درسی در پیش از دبستان، به طور خلاصه رویکرد آموزشی رجیو امیلیا معرفی شد. همچنین در مقاله رویکرد آموزشی رجیو در تربیت اوان کودکی توضیحات کاملی در خصوص ویژگی های برنامه درسی مدارس رجیو امیلیا ارائه شد. در این مقاله به بررسی تاریخچه شکل گیری مدارس رجیو امیلیا و همچنین

دانلود چکیده مبسوط مقالات کنگره آموزش و سلامت کودکان پیش از دبستان

اولین کنگره بین المللی و پنجمین کنگره ملی آموزش و سلامت کودکان پیش از دبستان در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در تاریخ ۳۰-۲۹ خرداد ۱۳۹۷ برگزار شد. در زیر عناوین مقالات این همایش فهرست شده است. کتابچه مربوط به چکیده مبسوط مقالات اولین کنگره بین المللی و پنجمین کنگره ملی آموزش و سلامت کودکان پیش از دبستان است را می توانید از طریق لینکی که در انتهای این نوشته آمده است، دانلود کنید

بایگانی‌های برنامه درسی | مهد کودکان