با کودک لجباز چگونه رفتار کنیم؟ فیلم آموزشی درباره لجبازی کودکان
فیلم زیر به این موضوع می پردازد که چرا کودکان لجبازی می کنند؟ چگونه والدین باعث می شوند تا فرزند آنها لجباز شود ؟ و برای اینکه رفتار لجبازی کردن را در کودکان از بین ببریم باید چه کنیم؟. با مهد کودکان همراه باشید.
متن فیلم لجبازی در زیر آمده است:
یکی از مشکلات رفتاری که در کودکان بیسار دیده میشه و شایع هستش، لجبازی کردن هستش که در ۲ تا سالگی در کودکان شروع میشه. به همین خاطر در این فیلم میخوایم به این موضوع بپردازیم که چه کنیم تا کودک لجباز نداشته باشیم و در دام لجبازی کودک خودمون هم گرفتار نشیم
اولین سوالی که مطرح میشه اینه: چه عاملی باعث میشه یک کودک لجباز باشه؟ به لحاظ علمی، ژنتیک یا وراثت در لجباز بودن کودکان نقش داره اما از نظر روان شناسی عوامل محیطی نقش پر رنگ تری دارن. به عبارتی کودک شما لجبازی کردن رو یاد میگیره. چه کسی بهش یاد داده؟ اطرافیان و نزدیکان و به ویژه والدین.
بزارید با یک مثال نشون بدیم که چطور والدین خواسته یا ناخواسته لجبازی کردن رو به کودکان یاد میدن. تصور کنید به عنوان یک مادر در یک غروب بسیار سرد زمستانی در حال آشپزی و تدارک شام هستید. کودک شما از شما میپرسه مامان میشه بریم پارک؟. در اینجا کودک درخواست خودش رو در قالب یک رفتار طبیعی یعنی صحبت کردن مطرح کرده. شما جواب میدید نه، الان دیر وقته و هوا خیلی سرده. این جواب شما برای کودک شما در واقع یک پیامد ناخوشایند هستش. اما کودک شما هنوز خسته نشده پس درخواست خودشو مجددا مطرح میکنه. اما این بار نه با صحبت کردن بلکه با بحث کردن: چرا نریم پارک؟ آخه خیلی وقته نرفتیم پارک. شما جواب میدید هوا سرده، دیر وقته و باید شام رو آماده کنم و الان هم بابا میاد خونه. جواب شما برای کودک شما ناخوشایند هستش اما کودک شما هنوز خسته نشده پس درخواستشو دوباره تکرار میکنه اما این بار نه با بحث کردن بلکه با داد زدن. شما باز مخالفت میکنید. برای بار چهارم درخواستشو تکرا میکنه اینبار با جیغ زدن، مخالفت میکنید گریه میکنه، مخالفت میکنید ، پرخاش میکنه و شمارو میزنه، باز مخالفت میکنید، خودش رو میزنه، مخالفت میکنید، وسایل رو پرت میکنه، و بازهم مخالفت میکنید.
حالا که شما تا اینجا مخالفت کردین و هنوز موفق نشد به خواسته اش برسه، از دو تکنیکی که خاص نسل امروز هستش استفاده میکنه: یکی آبروریزی کردن و دیگر ایجاد احساس عذاب وجدان در شما. وقتی با مخالفت شما علیرغم همه تلاش هاش روبر شده ایندفعه بیرون از خونه یا در راه پله ها داد و بیداد راه میندازه. اگر همچنان با مخالفت شما مواجه شد در مرحله بعد کاری میکنه که شما دچار عذاب وجدان بشید: شما اصلا منو دوست ندارید، منم شمارو دوست ندارم؛ خوش به حال دوستم، مامانش اونو همیشه میبره پارک. شما خسته مشید و یا دچار عذاب وجدان میشید و در نهایت به خواسته کودک خودتون تن میدید: باشه خسته شدم اعصابم رو خرد کردی میریم پارک ولی زود برمیگیردیم.
این کار شما باعث تقویت رفتار کودک شما میشه و باعث تثبیت اون چرخه رفتاری در کودک شما میشه. در اینجا میگیم کودک لجبازی کردن رو یاد گرفته و بعدها شمارو هم در تله لجبازی خودش گرفتار میکنه. چطور؟!
کودک شما یاد میگیره و با خودش میگه هر وقت بخوام میتونم به خواسته ام برسم اما برای اینکه به خواسته خودش برسه باید یک چرخه رفتاری رو تکرار کنه یعنی اول درخواست کنه بعد بحث کنه بعد و در مراحل بعد وقتی با این چرخه کامل آشنا شد و جواب گرفت و حرفه ای شد، گام اولیه این چرخه رو حذف میکنه و یک راست میزه سر راهبردی اثربخش خودش تا با خستگی کمتر و در زمانی کوتاه تر به خواسته اش برسه. در اینجا شما در تله لجبازی کودک خودتون گرفتار شدید
حال سوال میپرسید: چه کنیم کودک من لجبازی نکنه و در تله لجبازی کودک خودمون هم گرفتار نشیم: جواب: مقتدرانه رفتار کنید. محکم پای حرف خودتون بایستید. مقتدارانه نه مستبدانه. زمانیکه بدون ارائه دلیل و منطق با خواسته کودک خودتون مخالفت میکنید شما یک پدر یا مادر مستبدی هستید که انصاف رو هم رعایت نکردید چون ممکنه دلیل نه گفتن شما، برای شما روشن باشه اما برای کودک شما ممکنه کاملا نامشخص باشه. پدر یا مادر مقتدر دلیل مخالفت خودش رو به صورت شفاف و واضح برای کوک خودش توضیح میده و محکم هم سر حرفاش وای میسته. اونم نه توضیح چندباره بلکه فقط یک بار.
در این مثال زمانیکه کودک شما خواسته اش رو به صورت منطقی و در قالب صحبت کردن مطرح کرده اگر قصد موافقت دارید پس لطفا همان ابتدا و قبل اینکه رفتار کودک وارد چرخه گریه و داد زدن و پرخاش کردن بشه به درخواستش موافقت کنید نه اینکه منتظر باشید اگر کودک شما برای رسیدن به خواسته اش اسرار کرد، گریه کرد و یا پرخاش ککنه و بعد موافقت کنید اینطوری شما دارید یک کودک لجباز تربیت می کنید و بهش یاد میدید برای اینکه به خواسته ات برسی باید گریه کنی داد بزنی و یا پرخاش کنی
اما اگر مخالفت کردید، شما یکبار و برای اخرین بار براش دلیل مخالفت خودتون توضیح میدید و بعد از اون هر کاری کرد، توجهی نمکیند نه میبینید و نه میشنوید. کودک شما اینطور یاد میگیره وقتی در قالب یک رفتار منطقی با مخالفت پدر یا مادر مواجه میشه، اسرار بر خواسته خودش جز خستگی خودش هیچ پیامد برای خودش به همراه نداره. چونه نه مادر نه پدر یعنی نه.
پس لطفا مقتدر باشید تا کودک لجباز نداشته باشید و در دام لجبازی کودک خودتون گرفتار نشید.
نظرات